Enerxía Eólica
Nos últimos anos a instalación de parques eólicos apenas ten xerado desenvolvemento rural en Galicia debido á falta dun marco normativo axeitado. Motivo polo cal Unións Agrarias a través das súas distintas sectoriais está a motivar unha reflexión sobre a importancia de modular a normativa en materia eólica para favorecer o aporte de valor ao medio rural galego.
Para a organización agraria precísanse medidas que modifiquen o marco normativo actual. Que promovan o desenvolvemento rural esixindo para a aprobación dos novos parques fórmulas de compensacións que contribúan á mellora da calidade de vida das áreas rurais nas que se implantan. Á vez que garantan rendas xustas para as Comunidades de Montes e propietarios dos terreos ocupados, calculadas non polo valor rústico dos mesmos, senón pola súa capacidade de xerar enerxía debido ás condicións naturais dunhas ubicacións onde o vento sopra con determinada potencia un número de horas suficientes ao ano.
A organización agraria entende que as instalacións de xeración de enerxía deben converterse en fonte de riqueza. Pero tamén respectar e non interferir no desenvolvemento da actividade agrogandeira.
UUAA ten presentado alegacións á Lei de Medidas Administrativas da Xunta de Galicia e á súa homóloga de carácter estatal; que relaxan as garantías e os prazos esixidos na tramitación de parques eólicos. Estas leis obvian a necesidade de construír ese novo marco de relacións preciso para que a enerxía eólica poida ser unha peza do desenvolvemento rural. E únicamente pretenden facilitar a tramitación administrativa ás empresas promotoras de parques.
Está previsto que seguindo as directrices da Unión Europea sobre descarbonación das fontes de xeración de enerxía eléctrica (que marcan fitos do 30% para o ano 2030 e o 100% para o ano 2050) nos vindeiros anos se multipliquen as instalación de enerxía renovable para acadar os obxectivos sinalados. Sendo así que en Galicia está previsto o desenvolvemento dunha potencia eólica adicional de alomenos 4.800 MW nos próximos 5 anos.
Ata o de agora esta actividade, que precisa dos espazos do rural e dos seus recursos naturais para desenvolverse, apenas ten suposto transferencias de renda cara ás zonas onde se ubican as súas instalacións.
Por todo isto, Unións Agrarias aposta pola información e o asesoramento aos afectados pola instalación de novos parques, e promove e seguinte
- Sistema de autorización de novos parques baseado nun modelo de concurso administrativo que troque ao actual procedemento mediante poxa. A fin de introducir nos procedementos de autorización das solicitudes de novos proxectos compensacións como investimentos industriais ou compromisos de creación de postos de traballo de base rural.
- Prohibición da instalación de parques en terras agrarias de calidade. A fin de preservar a SAU das explotacións galegas e reducir o impacto medioambiental.
- Valoración nos concursos de adxudicación de potencia eólica de iniciativas sociais compensatorias para os habitantes rurais non directamente titulares dos terreos nos que se implantará o parque. Trátase de compensar os impactos da instalación ao conxunto dos habitantes das comunidades rurais, non unicamente aos propietarios dos terreos afectados.
- Valoración dos terreos nos que se instalen parques en función da súa capacidade de xerar enerxía en vez de segundo o seu valor rústico. Búscase así unha xusta compensación económica acorde á actividade e aos beneficios que xerará a expropiación; que pouco teñen que ver co valor das producións agropecuarias.
- Compensacións económicas para todos os propietarios de terreos que sexan afectados pola recalificación urbanística derivada da instalación e afección dos novos parques. É necesario superar a situación actual na que se impoñen restricións a propietarios que non se lles compensan economicamente, como a imposibilidade de aproveitamento forestal nas áreas de recalificación.
- Obriga das empresas eólicas de presentar un mínimo de contratos voluntarios cos propietarios afectados que supoñan alomenos o 75% da superficie precisa para a instalación do parque. De xeito que non se conceda a Utilidade Pública dos Proxectos Eólicos sen un alto consenso entre os propietarios afectados. O que impediría o abuso da medida de expropiación, a cal está a limitar excesivamente a capacidade de negociación dos propietarios afectados.
- Primar proxectos que leven no seu accionariado partenariado do medio rural. Na valoración dos procedementos de autorización dos parques eólicos debera primarse a presenza de Cooperativas agrogandeiras ou forestais, Comunidades de Montes, e Concellos rurais.
- Primar propostas de xeración distribuída e acordos de PPA´s con empresas de ubicación no territorio rural. Dese xeito reforzaríase a competitividade, a sustentabilidade e diminuiría a pegada de carbono.
- Nova regulación de distancias dos parques eólicos a núcleos rurais e vivendas e instalación illadas. A regulación actual atópase obsoleta e é necesario reformulala de xeito obxectivo, tendo en conta a altura dos novos aparellos e a súa capacidade de producir impactos sonoros e electromagnéticos.
- Creación dun Observatorio de Enerxía Eólica galego que complemente ao recén creado para a enerxía eólica mariña. Precisamos dun organismo que facilite información e transparencia ás propostas, contratos e prezos das empresas eólicas aos afectados polos procedementos de instalación de parques eólicos.
PACTO POR UNHA ENERXÍA EÓLICA SOSTIBLE PARA GALICIA
En liña cos posicionamentos de Unións Agrarias en relación á instalación de proxectos de xeración de enerxía, a organización asina, xunto a FADEMUR Galicia, Ventonoso, PSdeG-PSOE, UGT e CCOO, o «Pacto por unha Enerxía Eólica Sostible para Galicia». Un documento que aposta por un novo modelo de desenvolvemento enerxético para a Comunidade, co foco posto nos dereitos da veciñanza das zonas nas que se instalen os parques. E que insta ás administracións con competencias na autorización de novas instalacións a garantir, a través dunha axeitada normativa, os seguintes puntos:
- Non se concederá a Utilidade Pública dos proxectos eólicos, nin se autorizarán expropiacións nos parques que non conten alomenos con contratos voluntarios no 50% da superficie de implantación.
- Non se autorizará a implantación de novos parques eólicos en solo agrario en produción.
- A recalificación urbanística de terreos se limitará ao estritamente necesario dende o punto de vista técnico. Nas expropiacións pagaríanse todos os conceptos afectados pola recualificación urbanística.
- Fixaranse as distancias dos aeroxeradores ás vivendas e núcleos de poboación en función das características e potencia dos
- Nas autorizacións administrativas dos novos parques primaránse por parte das empresas promotoras, as medidas compensatorias de contido social para as comunidades afectadas pola instalación dos parques, como fondos para os concellos destinados ás políticas sociais, participación na produción enerxética para utilizar en proxectos de autoconsumo locais, despregue de puntos de carga de vehículos eléctricos, axudas para a xestión forestal nas zonas de implantación, ou sinerxias como a instalación de banda ancha de internet, ou o pago do custe da factura eléctrica aos veciños.
- Creación dun observatorio de enerxía eólica galego que sustitúa e complete ao recen creado observatorio para a enerxía eólica mariña. Que facilite información e transparencia ás propostas, contratos e prezos das empresas eólicas aos afectados polos procedementos de instalación de parques eólicos.
- Esixiranse avaliacións de impactos medioambientais rigorosas, que terán en conta a sinerxia de varios proxectos nunha mesma área, a existencia de ecosistemas fráxiles, ou a presenza de especies ameazadas ou en perigo de extinción.
- Primarase a instalación de aeroxeneradores con innovacións tecnolóxicas que reduzan o seu impacto ambiental e pegada de carbono, como os fabricados con palas de materiais reciclables.
- Buscarase a integración da produción da enerxía eólica coas necesidades do sector primario (enerxía para frío, deshidratación, maquinaria industrial) e do consumo enerxético do sector industrial.
- Primaranse os proxectos nos que os parques vaian asociados a unha aplicación directa da enerxía eólica, máis aló do seu vertido directo á rede, como o seu uso na xeración de hidróxeno verde, ou uso directo da enerxía xerada en transformacións industriais asociadas.
- Valoraranse os proxectos empresariais asociados as autorizacións eólicas (instalación de fabricación, ensamblaxe ou mantemento de compoñentes eólicos), que xeren emprego adicional.
- Valoraranse os acordos de PPA´s (Power Purchase Agreements) con empresas electrointensivas; e parques eólicos, de as localizadas directamente no entorno de afectación dos xeito que poidan contar no seu proceso produtivo cun custo enerxético coñecido a varios anos vista, reforzando a súa viabilidade e competitividade.
- Revisarase o canon eólico fixado na Lei Eólica de Galicia, de xeito que se pague por potencia instalada e non por número de aeroxeradores.
- Serán de aplicación aos parques os tipos máis altos previstos na lexislación do IBI, Impostos de Bens Inmobles.